De kunstmatige intelligente chatbot ChatGPT blijkt op vragen uit de stemwijzer antwoorden te geven die het meest overeenkomen met die van de SP, Denk en D66. Dat blijkt uit onderzoek van de Leidse masterstudente Merel van den Broek.
Eerder Amerikaans onderzoek: ChatGPT is links-liberaal
De Leidse masterstudente deed haar onderzoek, als praktijkopdracht bij het vak Machine Learning. Al eerder was uit Amerikaans onderzoek bekend dat de chatbot een politieke voorkeur heeft in de links-liberale hoek. Het leek haar een aardig idee om uit te zoeken of datzelfde ook geldt voor de Nederlandse Stemwijzer. Voor haar onderzoek maakte zij gebruik van de editie van 2021, omdat de dataset van ChatGPT tot 2021 reikt. Hier liet ze elke vraag van de stemwijzer door ChatGPT beantwoorden.
Voorkeur voor SP, Denk en D66
Opvallend was dat de partijen die uit de antwoorden van ChatGPT volgden, vrij nauwkeurig van links naar rechts konden worden geordend. Zo waren de drie partijen die het hoogste scoren de SP, Denk en D66. De drie partijen waarvan de antwoorden op de stemwijzer het minste in de gunst vielen bij ChatGPT, zijn alle drie rechts: JA21, BBB en FVD.
Wetenschappers vaker links
De docent van Merel van den Broek, hoogleraar Stefan Raaijmakers, denkt dat dit vooral het gevolg is van de teksten waarmee het taalmodel is getraind. Zo bleek een chatbot van Microsoft, enkele jaren geleden, al snel extreemrechtse en racistische dingen te zeggen. Dit lag aan de internetgebruikers waarmee deze chatbot communiceerde.
De wetenschappelijke teksten waarop ChatGPT is getraind, zijn vooral afkomstig van links denkende mensen, omdat wetenschappers over het algemeen vaker dan gemiddeld links zijn. Dat geldt zeker voor wetenschappers uit voor politiek relevante vakgebieden, zoals sociologie en milieukunde.
Een andere mogelijke verklaring is m.i. dat een kunstmatige intelligentie niet uitgaat van het eigen belang. Dat is er immers niet bij een AI. Ben je bijvoorbeeld erg rijk? Dan is het voor je portemonnee beter om op een rechtse partij als de VVD te stemmen, terwijl het voor de gemiddelde Nederlander beter zou uitpakken als de rijkdom wat gelijkmatiger verdeeld wordt.
Modificaties in ChatGPT vaak pro-links liberaal
Ook zijn er door de makers van ChatGPT de nodige veranderingen en vaak discutabele modificaties toegevoegd. Enkele mooie voorbeelden vind je in ons eerdere artikel, waardoor je bijvoorbeeld wel grappen kan maken over boeddhisme en christendom, maar niet over de islam, en wel een lofzang over Obama of Biden kan laten schrijven, maar niet over Trump.
Het is niet onmogelijk dat deze modificaties ertoe hebben geleid dat linkse en progressieve standpunten in de weging van het neurale netwerk meer waardering oogsten dan rechtse en conservatieve standpunten.
Om deze reden adviseren ze om uit te kijken met het vragen van politieke adviezen aan ChatGPT. De kans is dan namelijk best wel aanwezig, dat je op een linksere partij gaat stellen dan je eigenlijke politieke voorkeur is.
