De Europese Unie wil graag strategische autonomie. Een onderdeel hiervan is het eigen Galileo netwerk, dat een alternatief moet bieden voor het Amerikaanse GPS. Helaas blijken de eigen Ariane raketten ontoereikend, en de Russische Soyuz is na de Russische invasie in Oekraïne nu ook geen optie meer.
Wat is Galileo precies?
Galileo is een netwerk van 28 satellieten, die een positiebepaling to op de meter nauwkeurig mogelijk maken. Hiervan zijn er 26 actief. De twee overige zijn door Soyuz in een verkeerde baan gebracht, waardoor ze alleen voor search and rescue missies kunnen worden gebruikt.
Plaatsbepaling, zoals met GPS, is heel belangrijk voor transport, logistiek en plaatsbepaling voor de miljarden mensen met een smartphone. Op dit moment zijn er vier systemen actief: naast Galileo zijn dit het Amerikaanse GPS, het Russische systeem Glonass en het Chinese systeem Beidou-2, die alle wereldwijde dekking bieden.
Amerikaanse alternatieven voor de Soyuz
De Europeanen kunnen niet meer gebruik maken van Russische ruimtevaartuigen door de sancties tegen Rusland. Ze zijn dus gedwongen elders op de wereld te shoppen, want de zware Ariane-5 raketten worden niet meer gemaakt en de opvolger Ariane-6 loopt veel vertragingen op. Niet erg slim om oude schoenen weg te gooien voordat je nieuwe hebt, natuurlijk, maar de logica van grote ambtelijke organisaties is vaak ondoorgrondelijk.
Er zijn twee Amerikaanse alternatieven die in staat zijn om de Galileo satellieten te lanceren. Dat zijn de dure Vulcan raketten van het enorme Amerikaanse consortium United Launch Alliance ($110 miljoen per lancering) en de veel goedkopere en minstens even goede Falcon 9 raket van Elon Musk’s SpaceX ($62 miljoen per lancering).
Geheime apparatuur aan boord Galileo
Wat de zaak compliceert is dat de Galileo satellieten zeer geheime communicatieapparatuur bevatten, wat politici van de Europese Unie in staat stelt om over de gehele wereld privé te communiceren. Uiteraard is dat iets waar de Amerikanen en andere grootmachten graag luistervinkje bij willen spelen.
Om die reden is het in principe uitgesloten dat de satellieten van buiten de EU worden gelanceerd (Frans Guyana, waar de Arianes en Soyuz raketten werden gelanceerd, maakt officieel deel uit van de EU en is het enige stuk EU op het Zuid Amerikaanse continent). Er zal dan ook een speciale veiligheidsovereenkomst met de Amerikanen moeten worden gesloten om dat scenario te voorkomen, lees: niemand behalve ESA-personeel mag dan in de buurt van de Galileo satellieten komen.
