IBM lijkt als eerste bedrijf massaal menselijke werknemers door AI te vervangen. Is dit het begin van het einde?
Een derde van alle functies zonder klantcontact vervangen door AI
Bestuursvoorzitter Arvind Krishna van IBM zei in een interview met zakenzender Bloomberg dat IBM nu niemand meer aanneemt, waarvan de functie mogelijk door AI kan worden overgenomen. In totaal gaat het om alle functies waar geen klantcontacten aan te pas komen, rond de 26.000 fte’s.
Van deze banen kan volgens de inschatting van Krishna zo’n dertig procent worden vervangen door Ai en automatisering, zei hij in een interview. Dan spreek je in het geval van IBM dus over een kleine achtduizend banen. Een deel van deze banen kan door natuurlijk verloop komen te vervallen.
IBM neemt juist meer mensen aan
Op dit moment heeft IBM rond de 260.000 mensen in dienst, waarvan negentig procent wel klantcontacten heeft. Deze groep hoeft zich op het eerste gezicht minder zorgen te maken. Of dit daadwerkelijk zo’n vaart gaat lopen is overigens de vraag. Nadat IBM aankondigde dat het 3900 mensen zou gaan ontslaan, werden daarna 5000 nieuwe mensen aangenomen.
Nieuwsafdeling vervangen door AI
Dit is de eerste keer dat een groot bedrijf openhartig is over plannen om personeel te vervangen door AI. Maar andere bedrijven gingen IBM in stilte al voor. Zo hief Jonah Peretti, de bestuursvoorzitter van de in de VS grote site BuzzFeed, de digitale redactiekamer op en verving deze grotendeels door AI.
Toch nog reden tot (enig) optimisme
Maar misschien hoeven we ons minder zorgen te maken dan het lijkt. Verandering brengt altijd werk met zich mee. Ook de introductie van AI. Taken moeten overgedragen worden, bedrijfsprocessen anders ingericht. Is dat eenmaal gelukt? Dan wacht de volgende klus, namelijk je bedrijf aanpassen aan de snel veranderende markt. Het is moeilijk voor te stellen hoe een AI in staat is om snel trends te herkennen en hier een visie uit te ontwikkelen: hoe nu verder.
Een bedrijf kan niet alleen bestaan uit puur klantencontact. Het moet ook werken aan toegevoegde waarde, met behulp van interne mensen. Druk tikkende en overleggende nerds die zich alleen door het in ontvangst nemen van pizza’s af laten houden van het creëren van het volgende succesnummer van het bedrijf. Niet voor niets is het vaste prik bij scrumsessies, dat teamleden worden afgeschermd van de steeds wisselende eisen van opdrachtgevers. Met andere woorden: bewust “intern” worden gehouden.
Iets dat bijna niets kost om te maken, wordt uiteindelijk waardeloos
Omdat het werk van AI bijna gratis is, en makkelijk kan worden gekopieerd door concurrenten, zal de economische waardeproductie zich naar taken verplaatsen die (nog) niet kunnen worden geautomatiseerd.
In de negentiende eeuw was bijvoorbeeld de lantaarnopsteker, een gemeentewerker die de gaslantaarns in grote steden aanstak, een eerzaam beroep. Nu kan een enkele ambtenaar dat via een centrale controlekamer. Exit lantaarnopstekers. Maar het aantal ambtenaren dat zich bezighoudt met straatverlichting en andere ruimtelijke-ordening zaken, zoals verkeersveiligheid, is verveelvoudigd. Zoals altijd geldt: houd je ogen goed open, en werk aan je typisch menselijke skills. Fasten your seatbelts, we are going to experience a bumpy ride.
