Toen het internet beschikbaar gemaakt werd aan het bredere publiek, dacht men dat er snel een nieuw gouden tijdperk aan zou breken. Wanneer ieder de cumulatieve kennis van het menselijke ras zou kunnen raadplegen, zou er geen onwetendheid meer zijn. Verlichting 2.0. Dat viel tegen.
Er was een tijd wanneer mensen die dachten dat de aarde plat was, gewoon niet serieus genomen werden. Maar met de komst van het internet bestaat er voor iedere gedachte, hoe fantasierijk dan ook, een groep mensen die er voor in de wapens komt. Zo ook de gedachte dat Trump de Amerikaanse presidentsverkiezingen eigenlijk glansrijk heeft gewonnen en dat Biden enkel in het harnas is gehesen door een klein leger aan fraudeurs. Tja, wat doe je er aan.
Youtube maakt een draai
In eerste instantie dus vooral content die op je platform wordt gepubliceerd modereren. Dat gebeurde op verschillende manieren, en gezien de Amerikaanse wetgeving rondom internetplatformen, op vrijwillige basis. In het grijze verre verleden toen Trump nog op Twitter zat en de ignorami onder ons (waar ik mijzelf destijds goddank nog onder kon rekenen) nog konden lachen om Elon Musk, werden tweets van de inmiddels oud president waar nodig voorzien van fact checking. Meestal in de vorm van een link naar gedegen informatie over bijvoorbeeld stemmen per post.
Youtube ging wat rigoureuzer te werk: het platform koos ervoor om video’s die de grote verkiezingsleugen propageerden gewoon te verwijderen. Dat gebeurde niet een of twee keer. Volgens Youtube zijn er vele duizenden video’s van de site gehaald sinds het instellen van het beleid. Daar komen ze nu dus op terug.
“Het is tijd om te herevalueren wat de effecten van ons beleid zijn geweest in het veranderende landschap van vandaag de dag.” Verder gaf het bedrijf aan in dezelfde blogpost dat ondanks het feit dat het verwijderen van video’s de verspreiding van desinformatie tegen heeft gehouden, ze toch reden zien te stoppen met het beleid. “Het beleid kan het onbedoelde effect hebben dat vrije politieke meningsuiting beperkt wordt zonder dat het risico op geweld op betekenisvolle wijze wordt teruggedrongen.”
Nieuwe verkiezingen op komst
De timing van deze keuze zal geen toeval zijn. De volgende presidentsverkiezingen starten pas in november van 2024, maar het hele circus is inmiddels al aangevangen. Zo is er recent een belangrijke deadline verstreken voor potentiële kandidaten. Trump is bijvoorbeeld al met een gestrekt been de verkiezingscampagne begonnen door medekandidaat en pudding liefhebber Ron DeSantis aan te vallen. Dit betekent ook dat het een kwestie van wachten is totdat de eerste verliezer wolf gaat roepen. Republikeinen hebben tijdens regionale verkiezingen zelfs elkaar van fraude beticht. Ook Republikeinse verkiezingsmedewerkers lagen overhoop met de eigen partij over het gevaarlijke narratief dat de verkiezing was ‘gestolen’.
De vraag of Youtube ook grondeloze betichtingen van fraude rondom de verkiezingen van 2024 door de vingers zal zien werd dan ook snel gesteld. Echter heeft youtube op die vraag vooralsnog geen antwoord. De blogpost refereert specifiek naar verkiezingen in het verleden en zegt over de aankomende verkiezingen enkel dat het bedrijf in de komende maanden meer informatie zal komen.
Toch zijn er zorgen
De beschuldigingen geuit door Trump en zijn trawanten waren echter niet zonder gevolgen. Het narratief dat Trump is bestolen, in Amerika doorgaans ‘The Big Lie’ genoemd, liet zich niet vangen op het internet. De gevolgen in het geheel duiden is onmogelijk, maar één incident geeft duidelijk weer wat de gevaren zijn. Op 6 januari 2021 trok een door Trump opgehitste meute richting het Capitool. De namen van politici die zouden worden opgehangen werden gescandeerd en er werd gevochten met politie. Nadat het congres in allerijl geëvacueerd was, drongen de opstandelingen zelfs door tot in dit hart van de Amerikaanse democratie.
Zoals zo vaak werden berichten over de dreiging van aanstaand geweld uit rechts extremistische hoek genegeerd. Trump had zijn bedoelingen niet onder stoelen of banken verstopt. Zijn volgelingen hadden hun plannen gemaakt op social media. Toch was de beveiliging van het Capitool volstrekt onvoorbereid op het geweld dat hun kant op kwam. Toen het stof was gedaald waren er 5 mensen overleden. In de maanden na de aanval kwamen daar nog 4 agenten bij die zichzelf van het leven hebben beroofd.
De legitimiteit van de komende verkiezingen zal bij een eventueel nieuw verlies van Trump zeker weer in twijfel worden getrokken. Social media spelen een cruciale rol bij het verspreiden van desinformatie. Of content simpelweg verwijderen inderdaad niet tegen de risico’s opweegt weet ik niet. Wel ben ik erg benieuwd of Youtube de eigen verantwoordelijkheid betreffende het voorkomen van een nieuwe aanval op de Amerikaanse democratie serieus gaat nemen.
