Het Nederlandse deel van de Noordzee is anderhalf maal zo groot als Nederland. We gebruiken het op dit moment bijna alleen voor visserij, scheepvaart en de omstreden windmolenparken. Kunnen zonnepanelen op zee onze energieproblemen oplossen?
Drijvende zonnepanelen, zo gek nog niet
Veel conservatieve mensen vinden drijvende zonnepanelen op zee een absurd idee. Op zee liggen de bouwkosten hoger dan op land. Ook moeten er net als bij windmolens, lange kabels worden gelegd om de geproduceerde stroom af te voeren naar het vasteland. Onderhoud is lastig, en het wil op zee vaak flink spoken. Zonnepanelen nemen licht weg, wat slecht is voor het zeeleven. De Noordzee is toch ons grootste natuurgebied?
Toch hebben zonnepanelen op zee enkele grote voordelen. Er is op zee veel meer ruimte dan op het volgepropte Nederlandse vasteland. Op zee is het zonniger. En ook het klimaat is gunstiger: de zee dempt grote temperatuurschommelingen.
Zonnepanelen op zee gekoeld
Eén van de belangrijkste voordelen is dat drijvende zonnepanelen op zee gekoeld worden door het zeewater. Elke graad temperatuurstijging laat de opbrengst van zonnepanelen met bijna een halve procent dalen. Op een warme zomerdag wil de temperatuur van een zonnepaneel nog wel eens oplopen tot een graad of 65, met een veel lagere opbrengst tot gevolg.
Op de Noordzee stijgen de temperaturen van het water zelden ver boven de 19 graden. Einde winter daalt deze zelfs tot onder de vijf graden. Gevolg is dat, blijkt uit berekeningen van de Universiteit Utrecht, de opbrengsten van zonnepanelen op zee tot 13% hoger liggen.
Experimenteren met zonnepanelen op zee
In China en Singapore bestaan er al langer drijvende zonnepanelen, maar deze drijven op zoetwaterreservoirs. De Nederlandse startup Oceans of Energy experimenteert al sinds 2020 als eerste met drijvende zonnepanelen. Volgens het bedrijf heeft hun proefopstelling al twee jaar met vrij akelig weer, waaronder stormen met tien meter hoge golven, overleefd.
In een nieuw project worden de zonnepanelen op zee gecombineerd met windmolens. Er ligt namelijk al een elektriciteitsnetwerk, waarmee de stroom van het windmolenpark af wordt gevoerd. De kosten van infrastructuur blijven zo beperkt. Doel van de startup is een totale capaciteit van 1 megawatt te bereiken. Dit kan met enkele duizenden drijvende zonnepanelen. Plannen voor de volgende fase zijn zelfs nog ambitieuzer. Doel is om tussen de windmolens vierkanten met drijvende zonnepanelen te leggen. Deze zullen vijf keer zoveel energie opbrengen als de windmolens zelf.
Overheidsplannen voor enorme drijvende zonnefarm
Nieuwe overheidsplannen gaan nog veel verder. In alle windmolenparken deze drijvende zonnefarms installeren, zal de totale hoeveelheid opgewekte energie vervijfvoudigen. Er doen getallen de ronde van enkele honderden miljoenen drijvende zonnepanelen, die samen 45 terawatt aan vermogen moeten opwekken. Dit betekent enkele honderden vierkante kilometers aan zonnepanelen op zee. Dit lijkt een enorm aantal, maar is nog geen procent van de totale oppervlakte van het Nederlandse deel van de Noordzee: 60.000 vierkante kilometer.
Persoonlijk vind ik al die opwinding over het opwarmende klimaat nogal overdreven. Het is nog steeds kouder dan een paar miljoen jaar geleden, toen er bossen op Groenland groeiden. Maar dit heeft wel een enorm voordeel: Nederland wordt er energieonafhankelijk van. Afgelopen herfst en winter hebben we wel gemerkt, hoeveel ellende het opleverde om afhankelijk te zijn van het buitenland.
