Duke Nukem is een franchise die al op zijn retour was toen ik twintig jaar geleden begon met gamen. Toch komt er zo af en toe een nieuwe release die de naam draagt van ‘s werelds oudste boomer shooter franchise. Doorgaans letten mensen er niet zo nauw meer op. Dat was dit keer wel anders. Een korte aankondiging dat wat oude Duke Nukem games werden heruitgegeven voor een handheld systeem van Evercade werd binnen de kortste keer aan de schandpaal gehangen.
J’Accuse…!
Want wat bleek, beeldmateriaal gebruikt in de promo was duidelijk door AI gegenereerd. De beelden, inmiddels verwijderd, waren pijnlijk generiek. Maar ja, dat past dan wel weer bij Duke. Mede door dat feit trokken oplettende kijkers direct aan de alarmbel. Tel daar bij op de aanwezigheid van amorfe repetitieve structuren, bizarre anatomie en een willekeurig stukje grijs tussen Duke’s rechter arm en het vuurwapen dat hij in die hand vasthoudt en je vraagt je af hoe de afbeelding ooit is gepubliceerd.
“Hybride kunstenaar” Oskar Manuel bleek al snel de verantwoordelijke voor deze misdaad tegen de mensheid. Zijn portfolio bestaat vrijwel geheel uit door “AI” gegenereerde kunst. Je kan als bedrijf dan ook niet beweren onwetend te zijn geweest over de aard van het aangekochte “kunstwerk”. Waarschijnlijk heeft de eindverantwoordelijke voor het project alleen naar de prijskaartjes gekeken.
Toch deed de CEO van Evercade een poging om hun keuze voor de “zeer getalenteerde” en “award-winnende” kunstenaar te rechtvaardigen. Wel gaven ze toe dat het resultaat van de commissie niet voldeed aan de verwachtingen en standaarden die geëist worden door fans. Wat dat ook betekenen moge.
Maar waarom doet het er toe?
Wanneer een bedrijf zegt “wij hebben dit gemaakt” terwijl ze enkel een promt hebben gevoerd aan een “AI” het een slechte indruk maakt. Wellicht dat mensen er in de toekomst simpelweg vanuit zullen gaan dat “AI” een rol heeft gespeeld in het produceren van alle media die ze consumeren. Maar die dag is nog niet gekomen en dus mag je best verwachten dat een bedrijf transparant is wanneer een product niet volgens de gebruikelijke gang van zaken tot stand is gekomen.
Maar uiteraard gaat het verder dan dat. Zogenaamde kunstmatige intelligentie modellen die worden ingezet voor het produceren van beeld materiaal worden doorgaans ‘generatieve AI modellen’ genoemd. Omdat ze in zekere zin beeldmateriaal ‘produceren’. Echter doen deze modellen dat op dezelfde manier waarop ik tijdens mijn middelbare schoolcarrière het antwoord op menig toetsvraag heb geproduceerd. Namelijk door af te kijken. Hoe zit het met copyright en “AI”?
Kunstenaars spannen rechtszaak aan
Zogenoemde ‘generatieve AI modellen’ doen niet anders dan kunstwerken consumeren en op basis van die input pixels husselen totdat de gewenste output gepresenteerd wordt. Het hele verhaal wordt nog mooier doordat bedrijven als Stability AI en Midjourney zonder toestemming van de betreffende kunstenaars kunstwerken hebben gebruikt voor het “trainen” van hun omhooggevallen rekenmodellen.
Sommige bedrijven zijn slim genoeg geweest om na te denken over de gevolgen van het lukraak bijeen rapen van een dataset. Maar vaker wel dan niet roofden bedrijven gewoon de catalogus van kunstenaars of van Getty Images. Niet al te snugger. Het resultaat: vele rechtszaken. Een aantal proactieve kunstenaars is naar de rechter gestapt om een zogenaamde Class-action zaak aan te spannen. Een zaak waarin de aanklager een groep vertegenwoordigt. En waar bij winst iedereen uit die groep potentieel kan delen in de winst.
Niet de eerste de beste
Het gaat hier niet om een paar kwakkelende kunstacademieverlaters. Kelly McKernan is een kunstenaar met een sprekende eigen stijl die leeft van haar eigen werk. Via commissies en haar eigen website brengt ze haar werken aan de man. De prompt “genereer x in de stijl van Kelly McKernan” is in totaal meer dan twaalfduizend keer ingevoerd in “AI” -kunstgenerators. Nu zal niet elk van deze prompts een gemiste verkoop betreffen. Wel mag het duidelijk zijn dat het potentieel significante inkomstenderving betreft.
Het potentiële verlies gaat verder dan alleen verminderde inkomsten door indirecte concurrentie. De recente showcase van Nvidea laat zien dat mogelijk heel veel werk in de toekomst door “AI” gedaan zal worden. Logisch gevolg is veel minder plek voor kunstenaars van vlees en bloed in de mediawereld. Niet voor niets staken leden van het schrijversgilde in de VS om de belofte af te dwingen dat ze niet binnen de kortste keren allemaal vervangen zullen worden door software.
Hopelijk letten ze op in de entertainmentwereld. Het gebruik van “AI” bij het produceren van content valt direct op en de gemiddelde consument kan het niet waarderen. Dat banen gaan verdwijnen staat vast. Maar je mag hopen dat voor de volgende het probeert we in ieder geval regels hebben omtrent het copyright van trainingsdata en het gegenereerde eindresultaat.
