Je hebt net je telefoon laten vallen en ligt nog met het scherm naar beneden op de stoep. Schrödingers beeldscherm zou je het kunnen noemen. Is je telefoon stuk of niet? Je weet het pas wanneer je hem oppakt. Een smartphone hoort tegenwoordig bij het leven, dat dingen stuk gaan ook. Toch hebben we het hier niet over simpele zaken als een fietsband plakken. 

Elektronische apparaten zijn vaak moeilijk of zelfs helemaal niet te repareren, of reparatie is zo duur dat je net zo goed een nieuwe kan kopen. Nederlandse consumenten zijn het zat. Uit onderzoek van Radar blijkt een simpele eis naar voren te komen: reparatie van elektronische apparaten moet makkelijker en goedkoper worden.

Streven naar een circulaire economie in 2050

In 2050 wil de regering volledig zijn overgestapt op een circulaire economie. Dat betekent niet alleen hergebruik van materialen, maar ook dat producten zo lang mogelijk in gebruik blijven en dus dat reparatie mogelijk is. Veel bedrijven zijn het hier niet zo mee eens omdat het de verkoop van nieuwe producten drukt. Apple is een berucht voorbeeld. Het bedrijf maakte het consumenten lang erg moeilijk op het gebied van reparatie. Uiteindelijk ging Apple na veel druk van de Amerikaanse overheid in 2021 gedeeltelijk overstag. Maar onthaald als een grote overwinning werd dat wapenfeit niet. 

De consument is duidelijk: liever repareren dan nieuwkoop

Terug naar het onderzoek van Radar. Een onderzoek waaraan ruim 2400 respondenten meededen liet zien dat 93% vindt dat apparaten betaalbaar gerepareerd moeten kunnen worden. 90% was van mening dat een reparatiehandleiding standaard meegeleverd moet worden en 89% is voor een label dat aangeeft op een apparaat makkelijk te repareren is. Tot slot meent een overweldigende 95% dat het fabrikanten verplicht moet worden om producten te maken die makkelijk en betaalbaar zelf te repareren zijn. 

De redenen waarom reparatie nu vaak niet lukt zijn voorspelbaar. Het testpanel geeft aan dat in 67% van de gevallen een apparaat helemaal niet te repareren is en in 52% van de gevallen is het te duur. Het frustreert blijkbaar een hoop mensen, want reparatie wordt dus zeer belangrijk gevonden. Of het nou vanuit de wens duurzamer te leven is of gewoon om de centen draait. Soms vinden mensen het gewoon fijn om hun huidige apparaat gewoon te kunnen houden. 

Experts zijn het eens met de consument

Het blijft fijn wanneer de expert en consument het met elkaar eens zijn. Ook experts noemen zelf makkelijk en betaalbaar kunnen repareren als één van de belangrijkste wegen naar een circulaire economie. Dat is niet zo gek. Jaarlijks genereren we ongeveer 40 miljoen ton elektronisch afval, waarvan 85% naar de vuilnisbelt gaat. Het staat gelijk aan 800 laptops per seconde de stort in gooien. Veel van die apparaten zitten vol kostbare en zeldzame, en in dit geval vrij pertinent, recyclebare grondstoffen. Er moeten dus wetten komen waarin het recht op reparatie gegarandeerd wordt. Niet alleen via de fabrikant, maar ook bij een derde of zelf!

EU-commissie in actie

Gelukkig wordt er op wettelijk gebied aan de weg getimmerd. Op 22 maart van 2023 maakte de Europese Commissie bekend dat er nieuwe gemeenschappelijke wetten geïntroduceerd gaan worden die reparatie makkelijker moeten maken. Expliciet het doel is ook hier besparing voor de consument aan de ene kant en het behalen van klimaatdoelen aan de andere.

Consumenten moeten kunnen eisen van fabrikanten dat een product gerepareerd wordt. Fabrikanten wordt verplicht informatie te verstrekken over de mogelijkheden tot reparatie en er komt een kwaliteitsnorm voor reparatie. Over zelf reparatie of reparatie door derden wordt nog niet gerept, maar het is een stap in de goede richting. Het voorstel moet overigens eerst nog worden aangenomen door het Europees Parlement en de Raad.