Bij de introductie van het internet voor privégebruik waren veel mensen hoopvol. Iedereen de wereld over in contact met elkaar en de cumulatieve wijsheid van alle voorgaande generaties. Het kon niet anders dan goed gaan. Nu heeft het internet zeker pluspunten, maar er zijn ook gevaren. De wet heeft lang achter gelopen waar het gaat om deze ontwikkelingen. Echter, vanaf 1 januari 2024 wordt er weer een maas gedicht. Vanaf die datum zijn mensen die ongewenst persoonlijke gegevens verspreiden, specifiek ter intimidatie, strafbaar.
Eerste Kamer akkoord
Het wetsvoorstel is inmiddels aangenomen door de Eerste Kamer, waar beslist een aantal kamerleden zelf baat zullen hebben bij het in werking treden van de wet. Hiermee wordt bijvoorbeeld het verspreiden van persoonlijke gegevens als adressen, telefoonnummers, maar ook privé informatie over gezinsleden met als doel iemand angst aan te jagen strafbaar. In de publicatie waarin de wet wordt aangekondigd refereert naar dit gedrag als zijnde doxing.
Specifiek de zorg dat hulpverleners, politie, journalisten en politici door dergelijke intimidatie hun werk niet meer kunnen of durven uitoefenen wordt genoemd als aanleiding voor het aannemen van de wet. Ook wetenschappers, opiniemakers en medewerkers van gemeenten krijgen volgens de overheid veel te maken met online intimidatie. Bijvoorbeeld door het verspreiden van een thuisadres op appgroepen. Publieke figuren worden steeds vaker bedreigd. Sigrid Kaag werd bijvoorbeeld vorig jaar thuis “bezocht” door een Qanon aanhanger. Deze los geaffilieerde groep werkt hoofdzakelijk online.
Niet alleen voor bn’ers
Maar de wet is er niet enkel voor hen met een wikipedia-pagina. Ook Jan Modaal ondervindt de gevolgen van een terminaal online samenleving. Swatting, vooral populair in de VS, is wanneer je de politie naar iemands huis stuurt, bijvoorbeeld als wraakactie. Het is vooral een probleem voor streamers waarvan de persoonlijke gegevens zijn opgegraven. Zo kunnen de daders hun slachtoffer te grazen genomen zien worden op live “tv”. Zoals gezegd voornamelijk een probleem in de VS, waar de politie wat fanatieker is, maar er staan ook Nederlandstalige how to guides online die je helpen het te voorkomen.
Een ander voorbeeld dat genoemd wordt is het verspreiden van een foto of telefoonnummer van een ex-partner. Dergelijke gegevens op bepaalde online fora plaatsen leidt geheid tot overlast, en kan dus ingezet worden als intimidatie tactiek. Het ongewenst verspreiden van seksueel beeldmateriaal wordt ook strafbaar, maar dan wel via een andere wet. De Wet Seksuele Misdrijven is onlangs aangenomen door de Tweede Kamer.
Doxing is echt onacceptabel
Minister Yeşilgöz-Zegerius van Justitie en Veiligheid was duidelijk wat betreft haar mening. “Van onze hulpverleners, agenten en anderen die zich op welke manier dan ook inzetten voor onze vrije samenleving blijf je af!” Volgens haar moet de wet er vooral toe dienen dat mensen in de publieke sfeer het gevoel behouden zich vrij uit te kunnen spreken. Toch benoemt zij dat het een wet voor iedereen is. “Iedereen kan slachtoffer worden van doxing en moet daartegen kunnen worden beschermd.”
Volgens de wet komen er straks straffen op het “zich verschaffen, verspreiden of anderszins ter beschikking stellen van identificerende persoonsgegevens van een ander of een derde met het oogmerk om die ander vrees aan te (laten) jagen, ernstige overlast aan te (laten) doen of ernstig te (laten) hinderen in de uitoefening van zijn ambt of beroep…” Hierop staat een maximale geldboete van 22.500 euro of maximaal twee jaar cel. De maximale celstraf wordt met een derde verhoogd wanneer het bijvoorbeeld een burgemeester, politicus of journalist betreft.
De Nederlandse overheid maakt zich niet voor het eerst druk over online bedreigingen. Zo deed 2e kamer voorzitter Bergkamp eerder een oproep richting Twitter om hier tegen op te treden.
